Çocukların zeka ve mental kapasiteleri ,doğumdan itibaren belli bir yaşa
kadar devamlı gelişme sürecindedir. Çocuklarda meydana gelen mental motor
gelişim geriliğinin bir çok nedeni olduğu gibi en başta gelen nedeni Merkezi
Sinir Sistemini etkileyen hastalıklar , travmalar ve doğum
komplikasyonlarıdır.
Çocukta belirli bir mental kapasite olsa bile çocuğun büyüme gelişme
döneminde yetersiz situmulasyona maruz kalması ve gerekli eğitim ve
öğretimin tam olarak verilememesi, çocuğun zihinsel gelişimini sağlayacak
ortamın hazırlanamaması , değişik stres etkenlerinin anne babayı ve aileyi
etkilemesi , çocuğa ilginin az olması , nedeni ile de suni bir mental motor
gelişim geriliği veya var olan kapasitenin gelişmemesi olabilmektedir.
Çocukların zeka problemlerinin farkına varılması önemli olmaktadır. Belli
bir hayat aşamasında aile ve toplumun beklentileri de bu mental kapasiteye
göre olmalıdır. Zeka probleminin farkına varılması eğer başka nedenler yok
ise çocuğun yaşına uygun gelişimine ve sosyal konumuna ulaşamaması veya
kendi kendine tam olarak yetememesi ile gözlenebilir.
Zeka Geriliğinin Tanımı ; Genel psikososyal işlevselliğin yaşına uygun
beklenen durumun önemli derecede altında olması ile beraber ,insanlar arası
iletişim , kendine bakım , ev yaşamı , toplumsal ve kişiler arası
becerilerde ,kendi kendini yönetip yönlendirme ,toplumsal ve kişiye sunulan
olanaklardan yararlanma becerilerinin bazılarında yetersizlik görülmesidir.
Çocukta zeka problemi olmadığı halde , yaşına uygun zeka kapasitesini ortaya
koyamamasının bir nedeni de çocukta olabilecek psikiyatrik
rahatsızlıklardır. Bu psikiyatrik rahatsızlıkar içinde çocukluk çağı
depresyonları , uyum güçlükleri , reaktif bağlanma bozukluğu , dikkat
eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, özel öğrenme güçlükleri sayılabilir.
Bu hastalıklarda çocukta suni olarak mental motor gelişim geriliği
görülebilmektedir. Bu durumda neden olan durum ortadan kaldırıldığında zeka
kapasitesinin belli bir ölçüde tekrar ortaya çıktığı gözlenmektedir.
Zeka testleri (IQ) ile çocukların zeka düzeyi hesap edilebilir . IQ düzeyi
0-25 arası çok ağır zeka geriliği , 25-40 arası ağır zeka geriliği , 40-55
arası orta zeka geriliği , 55-70 arası ise hafif zeka geriliği olarak
belirlenmektedir . Zeka testleri sonucuna göre zamanında yapılacak gerekli
eğitim ile çocukların mevcut kapasiteleri artırılabilir. Zeka gerilikleri
hafiften şiddetliye göre sıralanabilir. Toplumda görülen zeka gerililikleri
içinde; çok ağır zeka geriliği , toplam zeka geriliğinin ortalama %1
kadarını , ağır zeka geriliği %4 kadarını ,orta derecede zeka geriliği %10
, hafif derecede zeka geriliği ise %85 kadarını oluşturur .Yani toplumda
görülen zeka geriliklerinin büyük kısmı hafif derecede zeka geriliği
kapsamındadır.
Tedavi: Zeka problemi olan çocukların bu problemlerinin tedavisi mevcut
kapasitenin tamamının kullanılmasına yönelik eğitimin verilmesi ,çocuğun
kendi kendine bakabilmesi ve yetersiz kaldığı noktalarda gerekli becerilerin
eğitim ile sağlanması ve ailelere yönelik gerekli pedagojik danışmanlıktır.
Zeka problemi olan çocuklarda ek olarak bazı bedensel hastalıklar eşlik
etmektedir . Bu hastalıkların varlığı durumunda ek tedavi yaklaşımları
olmalıdır. Özellikle merkezi sinir sistemi hastalıkları konusunda gerekli
inceleme ve araştırmalar yapılmalıdır .İlaç tedavisi olarak ise çocuğun
semptomlarına yönelik tedavi yaklaşımları mümkün olabilmektedir.
Zeka problemi olan çocukların anne babalarına sosyoekonomik desteğin
sağlanması çok önemli bir noktadır. Ailenin bu durumda çocuğun bakım ve
eğitimi konusunda çabaları uzun zaman gerektirmektedir. Bu nedenle gerek
ekonomik gerek psikososyal açıdan bu ailelerin desteklenmesi çok önemli bir
noktadır. Bu çocuklara yönelik zamanında müdahale önemlidir. Bu nedenle
mevcut eğitim öğretim sisteminde bu çocuklara daha fazla imkan tanınması
önemlidir. Gelişimin çok hızlı olduğu çocukluk çağında gerekli müdahaleler
ile çok rahat bir şekilde çocukların eğitim ve öğretimi belli bir seviyeye
getirilebilme imkanı varken, en değerli yıllar bazı eksikliklerden dolayı
boşa geçmektedir. Bu konuda özeli ekip ve profesyonel yaklaşımlara ihtiyaç
gün geçtikçe artmaktadır. Ailenin ve toplumun bilinçlenmesi giderek daha da
önem kazanmaktadır.
Kaynak: www.rehberogretmen.biz
